Bar je jedan od najvećih gradova na crnogorskom primorju, smješten u jugoistočnom dijelu Crne Gore i predstavlja graničnu opštinu koja je Jadranskim morem povezana sa Italijom. Njegova luka, pozicionirana na samom ulazu u Jadran ima najveći značaj za privredu zemlje i zahvaljujući integrisanosti sa drumskom saobraćajnom mrežom i željezničkom prugom Beograd-Bar  čini najznačajniju kariku intermodalnog transporta u Crnoj Gori. Prostire se na površini od 505 km2, od čega dužina morske obale iznosi 46km, a dužinom od 65 km izlazi na obalu Skadarskog jezera. Podijeljena je u dvanaest mjesnih zajednica. Najviša tačka opštine je planina Rumija a sastoji se od popularnih turističkih naselja Sutomora, Čanja, Virpazara, Dobrih Voda, i Utjehe.

KRATAK ISTORIJAT

Bar je drevni grad čije je područje bilo nastanjeno još u praistoriji, o čemu svjedoče pronalasci neolitskog materijala pronađenog u naselju Čeluga, neolitska sjekira i Velja Mogila u Šušnju, tumulusi u selu Ravanj kao i spomenik Stara maslina na Mirovici. Postoji više verzija njegovog naziva na različitim jezicima od kojih su najpoznatije tri – Bar (slovenski), Antibareos (grčki) i Antibarum (rimski). Tokom svoje duge istorije, Bar je bio značajno prebivalište mnogim vladarima koji su se često smjenjivali. Svoj najveći procvat doživio je za vrijeme kralja Bodina, kao crkveni centar tadašnje države Duklje, za vrijeme dinastije Nemanjića, kada je imao sopstveni statut, grb i novac i za vrijeme Balše III Balšića koji ga je smatrao svojom prijestonicom. U Baru je nastao nastariji literarno – istorijski spis u kulturi Južnih Slovena – „Ljetopis popa Dukljanina“, poznat i pod nazivom „Barski rodoslov“ čiji je autor anonimni sveštenik barske nadbiskupije.  Za ovaj grad se vezuju mnoge legende kao što su legenda o Vladimiru i Kosari,  crmničkom granatu boje crnog vina, o vilama itd. Zaštitnik grada Bara je Sveti Đorđe. 

STANOVNIŠTVO

Područje barske opštine naseljava oko 40 000 stanovnika, sa približno dvadeset pet nacionalnih zajednica što ga  karakteriše kao opštinu sa multinacionalnom i multikonfesionalnom strukturom stanovništva, čiji žitelji vjekovima njeguju toleranciju u međuljudskim odnosima.  Riječ je o izuzetno kultivisanom i urbanizovanom primorsko – jezerskom području čije se razlike u mikrolokalitetima ispoljavaju kroz različita folklorna obilježja.

KLIMA

Bar spada među nasunčanija mjesta Južne Evrope sa središnjom temperaturom od oko 15,5°C. Klimu ovog područja određuje blizina Jadranskog mora i Skadarskog jezera sa jedne, i planinskog masiva Rumije sa druge strane. Karakterišu je duga i topla ljeta sa središnjom temperaturom od oko 23°C, i blage i kišovite zime od oko 10°C. Zahvaljujući ovakvim klimatskim uslovima, kupališna sezona traje oko šest mjeseci, od sredine maja do sredine oktobra, kada temperatura vode dostiže i do 26°C.

FLORA I FAUNA

Biljne kulture karakteristične za područje barske opštine su citrusi, maslina, vinova loza, smokva i nar. Stara maslina na Mirovici i ginko biloba u parku Zavičajnog muzeja predstavljaju prave turističke atrakcije. Svakako, najznačajniji predio za faunu na području opštine je basen Skadarskog jezera kojeg odlikuje jedinstvena ornitofauna. Naseljava ga oko 270 vrsta ptica, od kojih se na prvom mjestu izdvaja rijetka ptica pelikan. Za ljubitelje lova, atraktivni lokaliteti koji obiluju divljačima su Ostros, Lisinj, Sutorman, Rumija i Sozina.

TURISTIČKA PONUDA BARA

PLAŽE

Na području barske opštine nalazi se dvadeset plaža koje se prostiru na ukupnoj dužini od 9km.

Najposjećenije plaže kojima se može prići sa kopna su: „Biserna obala“ (Čanj); „Maljevik“ (između Čanja i Sutomora); Sutomorska plaža i „Inex“ (Sutomore); „Crvena plaža“ (između Bara i Sutomora); „Topolica“ i „Žukotrlica“ (Bar);

Plaže kojima se može prići isključivo s morske strane: „Kraljičina plaža“ (u neposrednoj blizini Čanja); „Crvena stijena“ (brdo Volujica); „Veliki pijesak“ i „Utjeha“ (između Bara i Ulcinja);

Najatraktivnije plaže na obali Skadarskog jezera su Murići i Pješačac.

ZANIMLJIVI LOKALITETI 

STARI BAR

Smješten na 4 kilometra udaljenosti od Bara, predstavlja najveće gradsko područje sa ostacima srdenjovjekovnih civilizacija u Crnoj Gori. Unutar njegovih bedema nalaze se ruševine od oko 240 zgrada i objekata poput Sat – kule, akvadukta, amama i barutane izgrađenih još u tursko doba. Takođe, vjerski objekti iz srednjeg vijeka - crkva Svete Teodore, crkva Svetog Nikole, crkva Svetog Venerande i crkva Svete Katarine. Osim što zbog svoje jedinstvene pozicije posjetiocima omogućava da na poseban način dožive barsku panoramu, posebnu atrakciju predstavja i pijaca na kojoj prodavci u tradicionalnim kostimima prodaju domaće proizvode i razne rukotvorine.  Ovdje je početkom XX vijeka postojala uljara u kojoj se na dnevnom nivou prerađivalo i do dvadeset tona maslina za izvoz širom Evrope i ka drugim kontinentima.

STARA MASLINA NA MIROVICI

Simbol Bara, Stara maslina na Mirovici, stara preko dvije hiljade godina, spada među tri najstarija drveta na svijetu. Predstavlja spomenik prirode zakonom zaštićen 1963. godine.

MINARI ALI – AGE HASAĆIJE

Predstavlja jedan od najznačajnijih spomenika orijentalne arhitekture na crnogorskom području podignut početkom XIX vijeka.

HAJ - NEHAJ

Srednjevjekovno utvrđenje podignuto od strane Mlečana u XV vijeku u okviru kojeg se nalazi dvooltarska crkva starija od utvđenja, crkva Svetog Dimitrija iz XIII vijeka.

SELO GODINJE

Smješteno na području čuvenom po tradiciji gajenja vinove loze, Crmnici, ovo selo predstavlja jedan od najočuvanijih seoskih predjela koje ima veliki istorijski značaj.   

SKADARSKO JEZERO

Najveće jezero na Balkanskom poluostrvu smješteno na jugoistoku Crne Gore. Graniči se sa Albanijom. Sastoji se od velikog broja ostrva, koji nose karakterističan naziv „gorice“ i predstavlja jedinstven eko-sistem u kojem živi preko četrdeset vrsta riba i dvesta sedamdeset vrsta ptica, među kojima se nalaze ugrožene vrste poput pelikana, orla, čaplje, gnjurca i šljuka. U njemu raste jestiva biljka kasaronja, karakteristična samo za područje ovog jezera.

VIRPAZAR

Izletište koje je u davninama bilo važan trgovački centar sa mnogobrojnim trgovačkim i zanatskim radnjama i jedna je od prvih poštanskih stanica u Crnoj Gori.

SAKRALNI OBJEKTI

• Manastir Ribnjak

Po predanju, ovaj manastir podignut je na temeljima crkve koju je podigla Jelena Anžujska. Sastoji se od crkve posvećene Svetom Vasiliju Ostroškom, krstionice i konaka. Iznad manastirskog kompleksa nalazi se crkva podignuta od strane dva serdara i senatora u vrijeme kneževine Crne Gore, kao zavjet nakon oslobodilačkih ratova. Godinama se njeguje tradicija da na dan Svetog Vasilija Ostroškog vjernici masovno posjećuju Ribnjak.

• Manastir Starčevo

Jedan od najljepših manastira na području Skadarskog jezera koji datira iz doba Balšića. Podigao ga je otac Makarije davne 1377. godine na ostrvu Starčevo. Predstavljao je važan prepisivački centar u kojem su se takođe koričile i ukrašavale knjige. O jedinstvenosti ovog manastira svjedoči činjenica da je Božidar Vuković Podgoričanin u svom testamentu izrazio želju da bude tu sahranjen,  stoga se njegov grob nalazi unutar manastirskih zidina.

• Manastir Prečista Krajinska

Ovaj manastirski kompleks, davnašno središte zetske mitropolije, podigao je knez Vladimir i predstavlja jedan od najznačajnijih spomenika u Crnoj Gori. Prvi put se pominje u „Ljetopisu popa Dukljanina“, u čuvenoj legendi o tragičnoj ljubavi između Vladimira i Kosare.

• Manastir Gornji Brčeli

Manastir je podigao vladika Danilo početkom XVIII vijeka kao svoju zimsku rezidenciju.  U okviru manastirskog kompleksa nalazi se crkva posvećena Pokrovu Bogorodice i ikonostas koji je rad Petra Čolanovića, s početka XX vijeka. 

• Manastir Donji Brčeli

Crkva ovog manastira posvećena je Svetom Nikoli i u njoj je ubijen i sahranjen Šćepan Mali. Podignut je u XV vijeku i u njemu je dugo radila škola koja je preseljena iz manastira Gornji Brčeli.

• Barski trikonhos

Najstariji vjerski objekat na ovim prostorima, za koji se vjeruje da je podignut na temeljima kralja Vladimira. Sudeći po arhitektonskim karakteristikama, smatra se da potiče iz VI vijeka, iz perioda Justinijanove vladavine.

• Crkva Svetog Nikole

Osnovana je krajem XX vijeka i u njoj je smještena Barska nadbiskupija čiji poglavar ima titulu Primas srpski.

• Džamija Omerbašića

Sagrađena je krajem XVII vijeka u Starom Baru. Pored džamije nalazi se turbe Derviš – Hasana koje potiče iz XVII vijeka a neposredno pred ulaz i javna česma koja je kasnije pretvorena u džamijsku kuću.
 

MANIFESTACIJE U BARU

• Kulturne manifestacije

„Bar gitar fest“ – manifestacija koja okuplja najbolje profesore gitare i gitariste iz zemlje i regiona. 

Vrijeme održavanja: januar

„Barski ljetopis“ – predstavlja najznačajniji festival kulture u Baru, sa tradicijom od 1988. godine. U okviru ovog festivala održava se „Mediteranski sajam knjiga“, brojne predstave, koncerti i izložbe.

Vrijeme održavanja: jul i avgust

„Ljeto sa zvijezdama“ – muzički koncerti izvođača iz zemlje i regiona na šetalištu kralja Nikole

Vrijeme održavanja: jul i avgust

„Dani Mrkojevića“ – kulturna manifestacija koja objedinjuje tradicionalne i savremene kulturološke sadržaje.

Vrijeme održavanja: jul

„Internacionalni TV festival“ – smotra televizijskih ostvarenja iz cijelog svijeta, sa tradicijom održavanja od 1995. godine.

Vrijeme održavanja: oktobar

 „Susreti pod starom maslinom“ – dječija manifestacija sa tradicijom od 1987. godine.

Vrijeme održavanja: novembar

„Maslinijada“ – smotra proizvoda karakterističnih za područje barske opštine – maslina, maslinovog ulja i agruma uz kulturno – zabavni program.

Vrijeme održavanja: decembar

• Manifestacije na Skadarskom jezeru

„Dan ekologije, turizma i kulture“ – promocija turizma na Skadarskom jezeru u Murićima.

Vrijeme održavanja: jul

„Susreti poljoprivrednika, vinogradara, voćara i pčelara“ – promocija poljoprivrednih proizvoda sa područja Skadarskog jezera, uz kulturno – zabavni program u Virpazaru.

Vrijeme održavanja: septembar

 „Festival vina i ukljeve“ – kulturno – zabavni sadržaji u Virpazaru, organizovani u čast Skadarskog jezera, ribe i crmničkog vina.

Vrijeme održavanja: decembar

• Sportske manifestacije

„Internacionalni atletski miting“ – na terenima Madžarica

Vrijeme održavanja: maj

„Plivački maraton“ – maraton na relaciji Sutomore (hotel „Sozina) – Bar (Hotel „Princess“) u dužini od pet kilometara.

Vrijeme održavanja: avgust

„Port cup“ – odbojkaški turnir

Vrijeme održavanja: avgust

PROVOD

Poznati restorani na teritoriji opštine Bar: „Samba“, „Marina“, „Palma“, „Fit“, „Knjaževa bašta“ – Bar; „Kaldrma“, Konoba „Spilja“ - Stari Bar; „Zec“  - Čanj; „Izvor“;  „BB“, „Pod lozom“, „Sunce“ – Šušanj;  „XXL“, „Kalamper“ - Dobra Voda; „Utjeha“ -  Utjeha; „Crmnica“, „Voda u kršu“, Konoba „Badanj“ - Virpazar

Kafe barovi: „Sport Caffe“, „Augusta“, „Helena“, „Caruba“, „Green Mill“, „Royal“, „Tropikana“, „Varadero“, „Time out“, „Monsigneur“, „Ratac“, „Big Ben“, „Hollywood“, „Carpe diem“, „Morea“, „Bay“, „Planet“, „Irish pub“, „Perbacco“, „Ararat“

Noćni klubovi:

„Illusion“, „Paradiso“, „Fratello“, „Papilon“

KULTURNI ŽIVOT